براي اكثـريت مسلماناني كه از بدو تولد به دليل داشتن پدر و مادري مسلمان، مسلمان‌زاده هستند و شرف اسلام آوردن را از بدو تولد با خود دارند، زندگي تازه مسلمانان جذابيت خاصي دارد. شايد بسياري از ما مسلمان‌زاده‌ها به دليل آنكه نعمت اسلام را بدون هيچ زحمتي به دست آورده‌ايم، درك قدر و عظمت اين آيين آسماني، كمي سخت باشد. اما تازه مسلماني كه با تحقيق شخصي و مطالعه، روش زندگي پيشين خود را تغيير داده و با روي آوردن به اسلام راه خود را مشخص كرده است، بهتر مي‌داند كه چه گنجي را به دست آورده است. در اين ميان تازه مسلمانان اروپايي كه در قلب تمدن غرب و ظواهر زندگي غربي بسر مي‌برند اما توانسته‌اند راه هدايت را بيابند و با گرايش به اسلام و پذيرش مذهب تشيع، چراغ اسلام را در غرب روشن كرده‌اند، مي‌توانند الگوهاي خوبي براي ساير مسلمانان باشند. آشنايي با تازه مسلمانان اروپايي و گفت‌وگو با آنها درباره چگونگي آشنايي‌شان با دين اسلامي و روند گرايششان به اسلام، مضمون اصلي گزارش « در امتداد غدير» است؛ مستندي از محمود جوانبخت و رضا برجي كه تهيه و كارگرداني شده است. بخش اول اين مستند از شبكه اول سيما پخش شده و عوامل آن در حال تدارك ساخت قسمت دوم آن هستند. «جوان» در گفت‌وگو با رضا برخي و محمود جوانبخت، نگاهي دوباره به مستند «در امتداد غدير» دارد.
از شيعيان جهان بي‌خبريم
رضا برجي عكاس و مستند‌ساز پيشكسوت كشورمان كه سابقه همكاري طولاني با شهيد آويني نيز در پرونده كاري خود دارد، نحوه شكل‌گيري ايده ساخت مستند «در امتداد غدير» را اين گونه توضيح مي‌دهد: ماجرايي كه باعث شد ضرورت چنين كاري در ذهن من شكل بگيرد، مربوط به شيعيان تركيه است. دركردستان تركيه مسلمانان بسياري زندگي مي‌كنند كه تا مدت‌ها پيش اكثر آنها از برادران اهل سنت بودند. بعد از انقلاب با يك نفر از اين افراد كه شيعه شده بود، آشنا شدم. زماني كه علت شيعه شدن وي را پرسيديم، گفت زمان انقلاب هميشه راديو ايران را گوش مي‌كرديم و از اتفاقات داخل ايران تحت رهبري يك روحاني تنها به وجد مي‌آمديم. برايمان عجيب بود كه يك روحاني تنها بتواند روبه‌روي بزرگ‌ترين قدرت دنيا بايستد، نترسد و پيروز شود و باورچنين امري برايمان سخت بود. همين باعث شد مطالعاتي در مورد امام (ره) انجام دهيم كه اين مطالعات ما را به منبع وسيع‌تري به نام اهل بيت رساند و آغاز شيعه شدن ما شد. آخرين كاري كه انجام داديم، همين مستند در مورد شيعيان كشورهاي غير‌اسلامي با نام «در امتداد غدير» است كه بايد بگويم اين كار در حكم وصيتنامه من تلقي مي‌شود. اعتقادي بالايي به آن داشته و دارم. مستند با طرح آقاي جوانبخت و با همكاري ايشان كليد زده شد و تاجايي كه رمق و توانايي باشد، ادامه خواهد داشت.
محمود جوانبخت نيز به عنوان طراح مستند مي‌گويد: هميشه با خودم فكر مي‌كردم كه بعد از انقلاب درست است ايران مركز تشيع دنيا شد اما حقيقتاً ما از شيعيان دنيا خبري نداريم تا اين زمان كار رسانه‌‌اي در اين خصوص انجام نشده است، در حالي كه تأثيرات انقلاب اسلامي، روح و تفكر حضرت امام (ره) دنيا را فراگرفته است. همه مردم دنيا ما را به نام فرزندان خميني(ره) مي‌دانند اما خود ما چيزي از شيعيان نمي‌دانيم تا اينكه تصميم گرفتيم به اتفاق رضا مستند «در امتداد غدير» را بسازيم.
امتداد يك مستند موفق
پخش مستند «در امتداد غدير» با استقبال مخاطبان رسانه ملي همراه بود. شايد همين استقبال دليل اصلي ادامه كار مستند‌سازان براي پيگيري زندگي تازه‌مسلمانان بود. رضا برجي درباره ادامه ساخت اين مستند مي‌گويد: ما كار را از اروپا شروع كرديم و فاز اول مستند كه درباره كشورهاي ايتاليا، فرانسه، بلژيك، اتريش، سوئد و هلند بود، تمام شده است. در اين بخش به بررسي مراكز ديني شيعيان در اين كشورهاي اروپايي پرداخته‌ايم و درحال حاضر آماده مي‌شويم تا كار براي فاز دوم را كليد بزنيم كه فعلاً 28قسمت از آن آماده شده است. فعلاً اينسري براساس رصد شيعيان كشورهاي اروپايي است كه احتمالاً تا سه سال آينده در اروپا هستيم تا در ادامه به شيعيان ساير قاره‌ها يعني آفريقا، آسيا، استراليا و امريكا بپردازيم و خوشبختانه تاكنون كار با استقبال خوبي از سوي بينندگان مواجه شده است.
محمود جوانبخت معتقد است: در ساخت مستند «در امتداد غدير» به دنبال ساخت مستند توريستي و گذرا نبوديم كه اثبات كنيم اسلام شيعي منتشر شده يا نشانه‌هاي آن را به تصوير بكشيم، بلكه مي‌خواستيم بگوييم چه كساني در نقاط مختلف دنيا به اهل بيت(ع) رسيدند وحقيقت را درك كردند.
در ايران سنگ اندازي مي‌شد!
به نظر مي‌رسد ساخت يك مستند در اروپا پيرامون مسلمانان آن هم بدون سياه‌نمايي، كار چندان آساني نباشد، اما مستند‌سازان «در امتداد غدير» نظرشان چيز ديگري است. جوانبخت در خصوص مشكلات مراحل ساخت، مي‌گويد: البته بگويم در اروپا مشكلي براي ما ايجاد نشد ولي داخل ايران، با مشكلات بسياري مواجه بوديم. حمايتي از ما براي چنين كارهايي نمي‌شود و مخصوصاً صداوسيما كه به عنوان متولي توليد و پخش چنين كارهايي است، ارزشي براي كارهاي ما قائل نيست و واقعاً خدا به جوانان ما رحم كند و نه تنها حمايت نمي‌كنند، بعضاً سنگ‌اندازي هم مي‌كنند
رضا برخي نيز در تأييد صحبت‌هاي جوانبخت، مي‌گويد: درست است كه به لحاظ جسمي در شرايط خوبي نيستم اما خدا مي‌داند براي من بعد از سفر مكه و خانه خدا بهترين و دل‌‌چسب‌ترين سفري كه تا به حال داشتم همين سفر كاري براي مستند« در امتدادغدير» بود، هرچند سختي زيادي داشت اما شيرين بود. در اين مدت دونفري كوله‌پشتي به دوش شهر به شهر، روستا به روستا سراغ شيعيان مي‌رفتيم و از آن همه عشق و محبت به ساحت اهل بيت(ع) خدارا شكر مي‌كرديم و از انعكاس آن خوشحال بوديم.
به قدري كه در ايران مشكل داشته‌ام در اين كشورها مشكل نداشته‌ام. فكر نكنيد از امثال ما حمايت مي‌شود. ما با چنگ و دندان اين كارها را انجام مي‌دهيم. در سارايوو دوربين عكاسي خودم را فروختم تا بليت برگشت به ايران را بخرم. اميدوارم قلوب مسئولان درخصوص مسائل فرهنگي قدري نرم شود.
عاشقان ولايت در قلب اروپا
ساخت مستند «در امتداد غدير» به طور حتم براي سازندگانش خاطرات فراواني را به همراه داشته است. جوانبخت با اشاره به نگارش خاطرات سفر به اروپا، درباره عشق و ارادت تازه مسلمانان اروپايي به ولايت و اهل بيت (ع) مي‌گويد: دركشور سوئد هيئتي ازجوانان مسلمان سوئدي بودند با نام الهادي كه در روز شهادت امام جواد(ع) عزاداري مي‌كنند آنها نزديك به يك‌ساعت تمام براي آقا سينه‌زني و روضه‌خواني دارند، جواناني كم سن و سال كه عاشق اهل بيت(ع) هستند. من تا به حال در هيچ جاي تهران نديدم كه هيئتي بي‌وقفه يك‌ساعت عزاداري كند يا در كشوري ديگرجواني وقتي فهميد از ايران آمده‌ايم عاشقانه براي امام رضا گريه مي‌كرد مي‌گفت آرزو دارد روزي به ايران بيايد و امام رضا را زيارت كند البته نمي‌خواست كمكش كنيم تنها از روي ارادت گريه مي‌كرد. من نمي‌دانستم چه بايد بكنم، بلافاصله انگشتري را كه از مشهد و نزديكي حرم خريده بودم به او هديه دادم و گفتم تبركي امام رضاست. خيلي خوشحال شد.
منبع :
روزنامه جوان